Πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για την πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου του δέρματος παρουσιάστηκαν στην διαδικτυακή επιστημονική ημερίδα που διοργάνωσε η Ιατρική Εταιρία Δυτικής Ελλάδος και Πελοποννήσου (Ι.Ε.Δ.Ε.Π.) σε συνεργασία με την Ογκολογική Μονάδα του Γενικού Νοσοκομείου Πατρών «Άγιος Ανδρέας», τη Δερματολογική Κλινική του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Πατρών «Παναγία η Βοήθεια» και σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, με θέμα «Καρκίνος Δέρματος η Ορατή Απειλή».

Το μελάνωμα αποτελεί έναν από τους πλέον επιθετικούς καρκίνους τους ανθρώπου, ενώ οι μη μελανοκυτταρικοί δερματικοί καρκίνοι, που είναι και οι συχνότεροι, θεραπεύονται εύκολα εάν διαγνωσθούν εγκαίρως, όμως στα προχωρημένα στάδια παρουσιάζουν δυσμενή πρόγνωση και κακή έκβαση. Ωστόσο, όπως τονίστηκε κατά την διάρκεια της ημερίδας, τα τελευταία χρόνια, οι θεραπευτικές εξελίξεις στον καρκίνο του δέρματος είναι ελπιδοφόρες με την εφαρμογή των νέων καινοτόμων θεραπειών, στοχευουσών και ανοσοθεραπείας, και έχουν βελτιώσει πολύ την θεραπευτική έκβαση και την πρόγνωση των προχωρημένων μορφών.

Η δερματολόγος  της Δερματολογικής Κλινικής του ΠΓΝΠ και Διευθύντρια ΕΣΥ, κα. Ελευθερία Βρυζάκη, μίλησε για τις ακτινικές υπερκερατώσεις, που αποτελούν προκαρκινικές βλάβες και τη σημασία της πρόληψης κα θεραπείας και τους μελανοκυτταρικούς σπίλους, οι οποίοι αποτελούν δείκτη για τον κίνδυνο να εμφανιστεί μελάνωμα, τονίζοντας τη σοβαρή βλάβη του δέρματος από τη χρόνια έκθεση στην ηλιακή και υπεριώδη ακτινοβολία.

Όπως ανέφερε πάνω από το 60% των ανθρώπων άνω των 40ετών αναπτύσσουν ακτινικές υπερκερατώσεις σε ηλιόλουστες χώρες, όπως η δική μας και ο κίνδυνος ανάπτυξης ακανθοκυτταρικού καρκινώματος είναι 6-10% σε διάστημα 10 ετών. 

Για τους μελανοκυτταρικούς σπίλους η κα. Βρυζάκη ανέφερε ότι 5-10% του γενικού πληθυσμού παρουσιάζει δυσπλαστικούς σπίλους, ενώ επεσήμανε ότι η αφαίρεσή τους δεν μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος και δεν αποτελεί αιτία διακοπής της παρακολούθησής τους, η οποία είναι πολύ μεγάλης σημασίας. Τέλος σημείωσε πως η εκπαίδευση των ασθενών στην αυτοεξέταση και στην ηλιοπροστασία μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη και στην έγκαιρη διάγνωση του μελανώματος.

Από την πλευρά της η Διευθύντρια της Δερματολογικής Κλινικής του ΠΓΝΠ και Καθηγήτρια Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας, κα.  Σοφία Γεωργίουεπεσήμανε την σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας των βασικοκυτταρικών καρκινωμάτων, τονίζοντας πως αν ο ασθενείς προσέλθει εγκαίρως θεραπεύονται εύκολα με τις κλασικές μεθόδους θεραπείας. Αν όμως εμφανιστούν με την τοπικά προχωρημένη μορφή τους ή ως μεταστατικά τότε θεραπεύονται πολύ δύσκολα και έχουν και δυσμενή πρόγνωση. Ειδικά για το μεταστατικό βασικοκυτταρικό καρκίνωμα ανέφερε ότι έχει πολύ δυσμενή πρόγνωση και η επιβίωση εξαρτάται και από την εντόπιση αλλά από την έκταση της νόσου. Ο μέσος όρος επιβίωσης σε απομακρυσμένες μεταστάσεις είναι δύο χρόνια (24μηνες) και αν οι μεταστάσεις αφορούν τα οστά είναι μόνο 12 μήνες.

Επίσης για το πλακώδες καρκίνωμα του δέρματος, που οφείλεται στην χρόνια έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία, η κα. Γεωργίου ανέφερε ότι ο κίνδυνος μετάστασης είναι μεγαλύτερος και φτάνει το 4% και ο μέσος χρόνος επιβίωσης σε απομακρυσμένες μεταστάσεις είναι τα δύο χρόνια

Κλείνοντας η κα. Γεωργίου επεσήμανε ότι στην εποχή της ανοσοθεραπείας του καρκίνου και της επικεντρωμένης στον ασθενή έρευνας και φροντίδας, είναι αναγκαίο να αξιολογούνται και να λαμβάνονται υπόψη όλες οι θεραπευτικές επιλογές, οι επιδράσεις και ο αντίκτυπος σε θέματα λειτουργικά, συναισθηματικά, κοινωνικά και αισθητικά του ασθενή.

Ο Παθολόγος-Ογκολόγος, PhD, Επιμελητής Β στο ΠΓΝΠ, κ. Νικόλαος Καποδίστριας αναφέρθηκε στις θεραπευτικές εξελίξεις στην αντιμετώπιση ασθενών με μη μελανοκυτταρικούς όγκους του δέρματος, επισημαίνοντας ότι πλέον υπάρχουν τα «όπλα» για την αντιμετώπιση καρκινωμάτων.

Για ασθενείς με μεταστατική ή τοπικά προχωρημένη νόσο μελανοκυτταρικών όγκων (BCC), όπου δεν μπορεί να γίνει χειρουργείο ή ακτινοθεραπεία, η πρώτη επιλογή θεραπείας είναι με αναστολέα όπου η ανταπόκριση είναι άνω του 60%. Το αμέσως επόμενο βήμα είναι η ανοσοθεραπεία, η οποία σε προθεραπευμένους ασθενείς φτάνει σε ανταπόκριση γύρω στο 30% και έλεγχο της νόσου στο 80%, ενώ στο μεταστατικό στάδιο η ανταπόκριση είναι στο 24% και σε ποσοστό 43% σταματά τη νόσο.  

Οσον αφορά την αντιμετώπιση του πλακώδους καρκινώματος (SCC), ασθενείς σε προχωρημένο ή μεταστατικό στάδιο δεν υπόκεινται σε τοπική θεραπεία με χειρουργική επέμβαση ή ακτινοθεραπεία (RT), αντιμετωπίζονται με συστηματική θεραπεία και θα πρέπει να γίνεται όταν δεν υπάρχουν τοξικότητες από τις προηγούμενες θεραπείες (ακτινοβολία ή χειμειοακτινοβολία).

Η δερματολόγος και Επικουρική Επιμελήτρια της Δερματολογικής Κλινικής του ΠΓΝΠ, κα.  Χρύσα Οικονόμου, αναφέρθηκε στην διάγνωση και πρόληψη του μελανώματος, το οποίο όπως τόνισε αποτελεί μία από τις πλέον επικίνδυνες μορφές καρκίνου, με επιθετική βιολογική συμπεριφορά και μεταστάσεις σε εσωτερικά όργανα.

Ειδικότερα ανέφερε ότι η εμφάνιση του μελανώματος -που αποτελεί το 5% των καρκίνων του δέρματος και ευθύνεται για το 80% των θανάτων από αυτούς-  διπλασιάζεται ανά δεκαετία με μια μέση ηλικία διάγνωσης τα 63 έτη. Αναφερόμενη σε επιδημιολογικά στοιχεία, ανέφερε ότι για τους άνδρες αποτελεί τον 5ο πιο συχνό καρκίνο με κύρια εντόπιση στον κορμό, ενώ αποτελεί τον συχνότερο καρκίνο σε γυναίκες 25-40 ετών  κυρίως στα κάτω άκρα και ο δεύτερος συχνότερος καρκίνος σε γυναίκες 30-34 ετών.

Αναφορικά με την πρόληψη του μελανώματος η κα. Οικονόμου ανέφερε την αποφυγή έκθεσης στον ήλιο (11π.μ.-4μ.μ.) και τις τεχνητές πηγές φωτός (solarium), τη χρήση αντιλιακών κρεμών με ευρύ φάσμα προστασίας (UVA & UVB) και υψηλού δείκτη προστασίας, η χρήση καπέλου, ανοικτόχρωμων ενδυμάτων και γυαλιών ηλίου και προσεκτική αυτοεξέταση κάθε μήνα, επισημαίνοντας ότι οι πρώιμες μορφές μελανώματος είναι ιάσιμες και συνεχώς εφαρμόζονται νέες θεραπείες αυξάνοντας την επιβίωση  των ασθενών με μεταστατικό μελάνωμα.  

Τέλος η MD, PhD, Διευθύντρια Παθολογικής Ογκολογίας-Υπεύθυνη Ογκολογικής Μονάδας του ΓΝΠ "Άγιος Ανδρέας", ΕΟΠΕ και W40, κα. Αθηνά Χριστοπούλου, αναφερόμενη στη θεραπεία του Μελανώματος τόνισε ότι τα τελευταία χρόνια έχουν υπάρξει σημαντικές εξελίξεις, με ανοσοθεραπείες, στοχευμένη θεραπεία, ανοσοθεραπεία σαν μονοθεραπεία, αλλά και συνδυασμό ανοσοθεραπειών με στοχευμένες θεραπείες με μεγάλα ποσοστά ανταποκρίσεων και ελέγχου της νόσου. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η κα. Χριστοπούλου, σήμερα το μελάνωμα πρέπει να θεωρείται μια ασθένεια που έχει επιτευχθεί η ίαση, καθώς πλέον «στα 7 χρόνια έχουμε τους μισούς ασθενείς μας εν ζωή με μεταστατικό μελάνωμα».

Σύντομους χαιρετισμούς στην αρχή της ημερίδας απηύθυναν ο Αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Αχαΐας κ. Χαράλαμπος Μπονάνος, ο Διοικητής του ΠΓΝΠ «Παναγιά η Βοήθεια» κ.  Δημήτρης Μπάκος, ο αναπληρωτής διοικητής του ΓΝΠ «Αγιος Ανδρέας» κ. Παναγιώτης Δημόπουλος, και ο Πρόεδρος της Ιατρικής Εταιρείας Δυτικής Ελλάδας, κ. Περικλής Δουσδαμπάνης, τονίζοντας την σημασία της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών για τη βελτίωση των δεικτών υγείας και σε επίπεδο πρόληψης. 

To συντονισμό της ημερίδας, που μεταδόθηκε ζωντανά μέσω διαδικτύου στα κανάλια της Ι.Ε.Δ.Ε.Π. (www.iedep.gr) και της  www.synedra.gr, είχε η δημοσιογράφος, Αρχισυντάκτρια της εφημερίδας «Πελοπόννησος»  κα. Μαρίνα Ριζογιάννη.